ul. Bernardyńska 3, sala 116

Wysiłek metafizyki polega na tym, aby przy pomocy rozumu, przekraczając ograniczenia zmysłów, dotrzeć do tego, co ukryte. Jeśli definiować metafizykę w ten sposób, to można stwierdzić, że zawsze była ona revelatio absconditorum. Współczesna odsłona dyskusji o „Bożej ukrytości” wnosi do takiego pojmowania metafizyki jeszcze jeden wątek. Pozawala spojrzeć na metafizykę nie tylko jako na revelatio absconditorum, lecz także jako revelatio ex absconditis. Uważne przyjrzenie się współczesnym dyskusjom poświęconym staremu jak religia tematowi „Boga ukrytego” pozwala na podjęcie próby sformułowania bardzo specyficznej „metafizyki Bożej ukrytości”. Wpisuje się ona w tradycyjne, klasyczne poszukiwanie zmierzające do odsłonięcia tego, co kryje się za zjawiskami. Korzysta także z niektórych intuicji religijnych. Tym, co stoi w centrum tak pojmowanej metafizyki, jest kwestia Bożej ukrytości, która współcześnie jest dyskutowana bardzo szeroko i dogłębnie.

Najistotniejszym pytaniem, do którego można sprowadzić współczesne dyskusje na temat Bożej ukrytości, jest pytanie: „Dlaczego Bóg nie jest bardziej jawny?” Odpowiedź na to pytanie przybiera postać metafizyki, którą w nawiązaniu do znanego z tłumaczenia Wulgaty fragmentu Księgi Proroka Izajasza („Vere tu es deus absconditus”) nazwać można absconditeizmem. Absconditeizm jest metafizyką o charakterze teistycznym, wersją metafizyki klasycznej, uwzgledniającą jednak swoisty „charakter” naszych czasów. Metafizyka taka umożliwia znalezienie wspólnej płaszczyzny spotkania dla wszystkich, którzy podejmują poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o ostateczne uzasadnienie rzeczywistości i dostrzegają niewystarczalność wyjaśnień o charakterze naturalistycznym.

W pewnym sensie absconditeizm jest odwrotnością metafizyki, którą przed wiekami proponował św. Augustyn poszukując śladów Boga możliwych do dostrzeżenia w ludzkim wnętrzu. Absconditeizm wychodzi nie od tego, co jawne, lecz od tego, co „ukryte”. Wychodzi od pytania o te „puste” miejsca w świecie, w których spodziewaliśmy się Boga, Jego działania, od niezgody na to, że nie widzimy Boga tam, gdzie spodziewaliśmy się Go zobaczyć, od rozczarowania „brakiem”. W tym sensie absconditeizm zdaje się być metafizyką odpowiednią na czas „Bożej ukrytości”, w którym wedle przekonania wielu współczesnych ludzi przyszło nam żyć.

Jeśli drogą metafizyki jest finalnie odkrywanie i zrozumienie tego, kim jest deus absconditus, to sercem filozofii człowieka jest homo absconditus – człowiek niezgłębialny, człowiek tajemnica, do wnętrza której staramy się dotrzeć za pomocą różnych sposobów rozumienia człowieka.

Pierwszy sposób rozumienia umożliwia nam widzenie człowieka przez pryzmat tego, co „ponad” nim. W tym względzie punktem wyjścia w rozumieniu człowieka jest niewątpliwie chrześcijaństwo: jesteśmy stworzeni na obraz i podobieństwo Boga, co budzi prawdziwy optymizm w patrzeniu na samych siebie jako na osoby obdarzone darem godności, którego nikt i nic nie może nas pozbawić. Drugi sposób rozumienia dąży do odkrywania człowieka przez pryzmat tego, co poniekąd znajduje się „poniżej” człowieka. To rozumienie obecne jest w różnych ateistycznych, naturalistycznych, redukcjonistycznych i dualistycznych koncepcjach człowieka, w których uwaga jest zwrócona przed wszystkim na kreowanie możliwości korygowania ewolucyjnego rozwoju człowieka i wskutek tego przezwyciężania rozmaitych braków, niedoskonałości zarówno biologicznych, psychicznych jak i moralnych. Trzeci kierunek rozumienia człowieka to próba interpretacji idei człowieczeństwa eksponowanej w opisach radosnych i bolesnych doświadczeń, zaczerpniętych z najrozmaitszych kolei życia, w których człowiek spostrzega siebie w swoim dialogicznym odniesieniu zarówno do innych ludzi jak i do Boga, i w tym odniesieniu dąży do jak najlepszego spełnienia siebie.

Te trzy wektory rozumienia człowieka budzą w nas świadomość, że zawsze uczestniczymy w jakimś dramacie, w czymś, co się wydarza między ludźmi i między człowiekiem a Bogiem. W dramacie rozpoznajemy siebie jako osoby, które najpełniej wyrażają siebie w swoim czynie, w świadomie przeżywanym działaniu. Doświadczenie pokazuje, że rdzeniem tego dramatu zawsze jest jakieś napięcie między tym co dobre i tym co złe. Z tej perspektywy patrząc filozofia człowieka jest przede wszystkim agatologią, najgłębszym metafizycznym doświadczeniem, dzięki któremu możemy poszukiwać dróg przezwyciężania tego, co w filozofii człowieka nazywa się tragizmem antropologicznym. W ten sposób filozofia człowieka stanowi nie tylko istotny wkład w diagnozowanie życia współczesnego człowieka, ale równocześnie składa liczne propozycje, jak być „bardziej” człowiekiem.

ul. Bernardyńska 3, sala 112

Badania prowadzone przez Katedrę Historii Filozofii tworzą wspólny program, zbudowany wokół różnych aspektów kwestii recepcji i rozwinięcia idei i rozwiązań filozofii starożytnej, średniowiecznej oraz nowożytnej i współczesnej.

W zakresie filozofii starożytnej są prowadzone badania dotyczące szkoły eleackiej i jej wpływu na rozwój teorii późniejszych myślicieli. Szczególny nacisk położony jest na próbę rozpoznania sposobu myślenia Parmenidesa. Efektem uzyskanych w tym zakresie wyników badań jest możliwość nowego spojrzenia na tezy Zenona, pozwalająca na zrozumienie dialektyki Platona oraz na poglądy Melissosa, mające wpływ na teorię atomów Leukipposa i Demokryta. Wynik prowadzonych w tym zakresie analiz pozwala na podjęcie zagadnienia dotyczącego umysłu albo jako czynnika porządkującego rzeczywistość (Anaksagoras, Platon, Arystoteles, Plotyn) albo jako funkcji będącej wynikiem działania atomów. Sposób myślenia filozofów greckim ma swoje odzwierciedlenie w filozofii chrześcijańskiej. Zakres badań w ramach filozofii średniowiecznej dotyczy rozpoznawania wpływów myślicieli starożytnych (Plotyn, Proklos) na sposób wyjaśniania zagadnień doktrynalnych przez filozofów chrześcijańskich (Augustyn, Pseudo-Dionizy).

Badania w obszarze filozofii nowożytnej i współczesnej dotyczy przede wszystkim ukazania przewodnich zagadnień, problemów, kierunków i poglądów filozoficznych, które pojawiły się od XVI do początków XIX i XX wieku. Szczególny akcent badań położony jest na filozofię Kartezjusza i jego następców, oświecenie angielskie i francuskie oraz na filozofię Kanta i idealizm niemiecki. Szczególna uwaga poświęcona jest także postaciom S. Kierkegaarda i F. Nietzschego oraz takim kierunkom jak pozytywizm, fenomenologia, egzystencjalizm, spirytualizm, neotomizm, filozofia analityczna, filozofia dialogu, postmodernizm. Zderzenie współczesnych kierunków filozoficznych, wyrastających z chrześcijańskich nurtów myślenia, z filozofią postmodernistycznych tendencji widzenia człowieka i kultury jako nie mających często źródeł w metafizycznych odniesieniach, tworzy ciekawy obszar namysłu pomiędzy filozofią i religią.

W ramach grantu Klasycy polskiej filozofii chrześcijańskiej XX i XXI wieku Narodowy Program Rozwoju Humanistyki, NPRH/DN/SN/507076/2021/11, pracownicy Katedry realizują badania dotyczący przygotowania monografii (wersja polska i angielska) poświęconej ks. Konstantemu Michalskiemu.

ul. Bernardyńska 3, sala 114

Pracownicy katedry prowadzą badania w zakresie klasycznej i współczesnej filozofii Boga i religii, dotyczące m.in. problemu istnienia Boga (argumenty na istnienie Boga: ontologiczne, kosmologiczne, teleologiczne, metodologiczne, antropologiczne), natury Boga (idea Absolutu; przymioty bytowe i operatywne), teodycei, zagadnienia języka religijnego, doświadczenia religijnego. Z ujęć współczesnych zajmują się myśleniem o Bogu po „śmierci Boga” (Nietzsche), „końcu metafizyki” (Heidegger) oraz problemem Boga po Auschwitz. Prowadzą badania fenomenologiczne dotyczące Boga i fenomenu religijnego oraz „fenomenologii erosa” jako nowego paradygmatu ujmowania Boga. Analizują problem Boga w ramach takich nurtów, jak fenomenologia, hermeneutyka, egzystencjalizm, personalizm, filozofia ducha, postmodernizm, żydowska oraz rosyjska filozofa religijna.

Ponadto zajmują się zagadnieniem współczesnego ateizm oraz problemem relacji wiara – rozum.

ul. Bernardyńska 3, sala 116

Badania naukowe prowadzone w ramach Katedry Filozofii Kultury obejmują przede wszystkim teorie światopoglądowe i ideologiczne dominujące we współczesnej kulturze Zachodu. Zostają one poddane analizie i krytyce z uwzględnieniem ich korzeni historycznych oraz ich najgłębszych założeń, a także skutków, jakie powodują w społeczeństwie. Konstruowane są też własne koncepcje filozoficzne, które mają być odpowiedzią na potrzeby rozumienia naszej cywilizacji i etyki w niej obecnej.

• Rozwinięcie nauki o cywilizacji Feliksa Konecznego w stronę zagadnienia ucywilizowania wewnętrznego jednostki. Są to badania interdyscyplinarne leżące na styku filozofii, nauk o kulturze i psychologii.
• Badania historyczno-filozoficzne związane z wczesną filozofią Karola Wojtyły. Badania obejmują pracę badawczą w archiwach oraz analizę zawartości znanych i nowych tekstów przy użyciu metody historyczno-filozoficznej Etienne Gilsona. Cele badawcze wyznaczone w ramach tego obszaru: kompletne opracowanie historyczno-filozoficzne myśli filozoficznej Karola Wojtyły do 1959 roku zgodnie z metodą badań historyczno-filozoficznych Etienne Gilsona.
• Zagadnienie modyfikacji metody badań ontologicznych Romana Ingardena. Cele badawcze wyznaczone w ramach tego obszaru: zastosowanie zmodyfikowanej metody badań ontologicznych Romana Ingardena do zagadnień ucywilizowania wewnętrznego.
• Filozofię literatury z perspektywy relacji między światem przedstawionym a światem realnym. Są to badania interdyscyplinarne leżące na styku filozofii, literaturoznawstwa i nauk o kulturze.

Badania nad myślą polityczną starożytnej Grecji i Rzymu oraz nad myślą polityczną w Biblii, starożytności chrześcijańskiej i średniowieczu, a także badania nad myślą polityczną XVI i XVII w. oraz szeroko rozumianym liberalizmem.

ul. Bernardyńska 3, sala 112

Członkowie Katedry spotykają się raz w tygodniu we czwartki (godz. 18.00), zazwyczaj w formule online. Na spotkaniach referują swoje obecnie rozwijane prace i uzyskane wyniki, lub interesujące prace innych autorów. Spotkania są otwarte dla wszystkich zainteresowanych gości.

ul. Bernardyńska 3, sala 112

• Historia i filozofia nauki i techniki, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów nauki polskiej w XIX i XX wieku: recepcja teorii naukowych w Polsce, fenomen krakowskich tradycji interdyscyplinarnych (XIX i XX wiek), Krakowska Szkoła Filozofii w Nauce, tradycja filozoficzna Szkoły Lwowsko-Warszawskiej.
• Filozofia informatyki i etyka nowych technologii: metodologiczne, epistemologiczne i ontologiczne aspekty filozofii informatyki, filozofia sztucznej inteligencji, kulturowe znaczenie rewolucji informatycznej, wyzwania etyczne związane z rozwojem technologicznym.
• Problematyka nauka-religia: historyczne i współczesne oddziaływania między religią a naukami szczegółowymi (matematyczno-przyrodniczymi i społecznymi), metodologiczne aspekty relacji nauka-religia.
• Problematyka metodologii pracy naukowej w filozofii: propedeutyka filozofii, metodyka badań w filozofii, warsztat cyfrowej humanistyki w filozofii, academic writing.

W pracach opieramy się na koncepcji „filozofii w nauce” Michała Hellera oraz na rozwiniętej przez P. Polaka i R. Krzanowskiego koncepcji „filozofii w technice”. Filozofia uprawiana jest w kontekście interdyscyplinarnym oraz w powiązaniu z badaniami historycznymi. Specyficzne jest również odwoływanie się do koncepcji applied philosophy.

Katedra kontynuuje tradycje Krakowskiej Szkoły Filozofii w Nauce stworzonej przez M. Hellera we współpracy z J. Życińskim. Katedra grupuje dwa pokolenia Szkoły: P. Polak (uczeń M. Hellera) oraz R. Krzanowski i K. Trombik (uczniowie P. Polaka). Łącznie wypromowane zostało w katedrze 7 doktoratów, a kolejne 3 są w przygotowaniu. W rozprawach dominowały dwa wątki tematyczne: filozofia w kontekście sztucznej inteligencji (R. Krzanowski, K. Mamak, A. Sarosiek) oraz tematyka historyczno-filozoficzna (S. Psica, M. Stawarz, K. Trombik, K. Tytko).

Katedra rozwija stałą współpracę z naukowcami i filozofami z różnych ośrodków: Akron University (USA), Tilburg Univeristy (NL), University of Zagreb (HR), Politechnika Wrocławska, Politechnika Warszawska, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet im. Komisji Edukacji Narodowej, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Centrum Badań nad Tradycją Szkoły Lwowsko-Warszawskiej przy Uniwersytecie Warszawskim. Współpraca realizowana jest również poprzez Komisję Filozofii Nauk Polskiej Akademii Umiejętności, w której działają wszyscy pracownicy Katedry (m.in. zarząd Komisji). Prace badawcze publikowane są głównie w prestiżowych czasopismach międzynarodowych.

Katedra współorganizuje konferencje z cyklu „Philosophy in Technology” (wraz z Politechniką Wrocławską), konferencje „Filozofia w informatyce” (wraz z PW i UAM) oraz Krakowskie Konferencje Metodologiczne (PAU).

Pracownicy katedry prowadzą liczne zajęcia dydaktyczne na kierunkach filozofia i psychologia, w tym wykłady monograficzne o tematyce pokrywającej się ze wskazanymi obszarami zainteresowań, np.: Recepcja ogólnej teorii względności w Polsce (2024/2025), Introduction to History of Polish Philosophy (2023/2024), Philosophical Objections to Artificial Intelligence (2024/2025), Filozofia polska XX wieku (2020/2021). Specjalnością katedry są wykłady w języku angielskim poświęcone aktualnym wyzwaniom filozoficznym związanym z nauką i techniką.

ul. Bernardyńska 3, sala 114

Katedra Etyki na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie jest jedną z najstarszych katedr tego wydziału, ale swoją tradycją nawiązuje do nauczania etyki chrześcijańskiej w Krakowie prowadzonego po wojnie m.in. przez kard. Karola Wojtyłę, który uczył etyki w seminarium krakowskim. W pierwszych latach działania Wydziału Filozoficznego, wówczas Papieskiej Akademii Teologicznej, obowiązki kierownika katedry pełnił ks. Prof. Tadeusz Ślipko, wybitny etyk chrześcijański przełomu wieków, autor znanego podręcznika etyki pt. „Zarys etyki ogólnej”. W tym czasie badania z etyki, choć w ramach innej katedry, prowadził na Wydziale Filozoficznym ks. Józef Tischner. Dziedzictwo tych trzech znakomitych filozofów jest nadal źródłem inspiracji dla prac katedry.

Kierownikiem katedry etyki był ks. prof. Krzysztof Szczygieł, jeden z pierwszych polskich bioetyków. W czasie pełnienia tej funkcji kładł podwaliny pod rozwój i szerzenie refleksji bioetycznej, między innymi zakładając w 1988 r. Międzywydziałowy Instytut Bioetyki, pierwszą taką strukturę w Polsce. Wzorem ks. prof. Szczygła, chcemy być pionierami i zajmować się najnowszymi zagadnieniami etycznymi we współpracy z przedstawicielami innych nauk. W latach ... do 2024 kierownikiem katedry był ks. prof. Władysław Zuziak, rektor UPJPII w latach 2010–2014 („W kręgu myślenia etycznego”). Profesor dbał o umiędzynarodowienie badań katedry oraz tworzenie atmosfery dialogu i wspólnoty, te podejścia wpisały się w „DNA” katedry.

Od roku 2007 katedra etyki organizuje cykl konferencji „Etyka w życiu publicznym”, z którym związana jest seria wydawnicza „Etyka i życie publiczne”. W roku 2019 pracownicy katedry włączyli się w budowę Międzynarodowego Centrum Badań nad Fenomenem Solidarności na UPJPII. W latach 2024–2025 obowiązki kierownika katedry pełnił dr Jakub Synowiec. W roku 2025 w celu zbudowania większego i bardziej efektywnego naukowo zespołu, doszło do połączenia Katedry Etyki z blisko współpracują Katedrą Filozofii Społecznej i Polityki, a kierownictwo nad katedrą objęła dr hab. Joanna Mysona Byrska, prof. UPJPII.

W ramach katedry prowadzimy badania w obszarach związanych z etyką ogólną, metaetyką i etyką stosowaną w nurcie personalizmu chrześcijańskiego. Prace katedry koncentrują się na zagadnieniach związanych z argumentacją etyczną, sporami w etyce oraz psychologią moralności. Szczególna uwaga poświęcona jest dialogowi etyki chrześcijańskiej i etyki świeckiej, z uwzględnieniem utylitaryzmu, a także etyce cnót (w tym cnoty mniejsze).

Badania prowadzone są również w zakresie etyki stosowanej: etyki zawodowe (etyka zawodu psychologa, etyka pracownika socjalnego, etyka public relations), etyka życia gospodarczego (kultura organizacyjna, CSR), etyka zwierząt, ekoetyka, etyka wojny, bioetyka, zagadnienia etyki życia codziennego, znaczenie codziennych wyborów moralnych. Ponadto w ramach prac katedry prowadzone są badania z obszaru filozofii społecznej i politycznej. Nasze prace badawcze są publikowane w prestiżowych czasopismach międzynarodowych, a nasi pracownicy współpracują z wieloma instytucjami naukowymi i filozoficznymi, zarówno krajowymi, jak i zagranicznymi.

Oto niektóre z naszych publikacji:

1. J. Mysona Byrska, Cnoty mniejsze w świecie konsumpcji. Skonsumowana przyjaźń, zaufanie, życzliwość, szacunek oraz gniew i chciwość, ISBN 978-83-7438-971-6 (druk), ISBN 978-83-7438-972-3 (online), DOI.
2. J. Mysona Byrska, Kłopoty z dobrem wspólnym w świecie merytokracji, „Logos i Ethos”, vol. 30, 2024, issue 1, pages 117–138, ISSN 0867-8308 (print) ISSN 2391-6834 (online), DOI.
3. J. Synowiec, Who is My Neighbour? Effective Altruism, the Good Samaritan, and the Opportunities of the 21st Century, [w:] red. S. Riedner, D. Roeser, M. Huppenbauer, Effective Altruism and Religion. Synergies, Tensions, Dialogue, Baden-Baden, Germany: Nomos (2021), Jakub Synowiec, Who is My Neighbour? Effective Altruism, the Good Samaritan, and the Opportunities of the 21st Century - PhilPapers.
4. J. Synowiec, Longtermizm a moralne zobowiązania wobec biednych, „Studia Redemptorystowskie” 21, 1/2023, s. 57–74. Jakub Synowiec, Longtermizm a moralne zobowiązania wobec biednych - PhilArchive.
5. B. Żmuda-Frydrychowska, Postmodernistyczna solidarność w ujęciu Richarda Rorty’ego, ISBN: 9788374389730, DOI.
6. B. Żmuda-Frydrychowska, W. Zuziak, Man’s Participation in the World, „Ethos” 36 (2023) nr 4 (144) 193–207, DOI 10.12887/36-2023-4-144-13 online.

Nasza katedra aktywnie angażuje się w dydaktykę, prowadząc zajęcia na różnych kierunkach na UPJPII, między innymi kursy etyki, etyka ogólna i zawodowa, filozofia społeczna i filozofia polityki, etyka biznesu, historia etyki, dydaktyka etyki. Oferta dydaktyczna katedry obejmuje również autorskie wykłady monograficzne traktujące o współczesnych problemach etyki zgodnie z najnowszym stanem badań. Jesteśmy promotorami prac magisterskich, licencjackich i doktorskich.

• J. Synowiec, Effective Altruism, Longtermism and Christianity, wykład monograficzny w roku akademickim 2024/25,
• J. Synowiec, Utilitarian Ethics: its History, Theory, Application and Critique, wykład monograficzny w roku akademickim 2021/22.

• organizujemy Interdyscyplinarne Warsztaty Filozoficzne dla Młodzieży,
• współpracujemy ze szkołami,
• bierzemy udział w debatach oksfordzkich wykładach otwartych i innych wydarzeniach popularyzujących badania.

Zapraszamy do współpracy naukowców specjalizujących się w etyce! A wszystkich zainteresowanych kwestiami etycznymi lub poszukujących odpowiedzi na pytania moralne, zapraszamy na nasze konsultacje, których terminy są podawane na stronie Wydziału Filozoficznego UPJPII.

ul. Bernardyńska 3, sala 112

Katedra Filozofii Przyrody na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie realizuje program badawczy określany mianem „filozofii w nauce”, wytyczony przez ks. prof. Michała Hellera – wieloletniego kierownika katedry – oraz abpa Józefa Życińskiego. Program ten koncentruje się na analizie wzajemnych relacji między filozofią a naukami przyrodniczymi, zwłaszcza na tym, jak zagadnienia filozoficzne są identyfikowane i przekształcane w kontekście naukowym, oraz jak idee filozoficzne wpływają na rozwój teorii naukowych. 

Aktualnie prowadzone badania dotyczą epistemologicznego i ontologicznego statusu symetrii w sformalizowanych teoriach fizycznych, co wiąże się z pytaniami o naturę praw przyrody, ich racjonalność oraz granice matematycznego opisu rzeczywistości. Symetria, jako pojęcie fundamentalne zarówno w fizyce, jak i w filozofii, staje się tutaj punktem wyjścia do głębszych analiz na styku metafizyki, ontologii i metodologii nauki. Równolegle rozwijany jest nowatorski kierunek badawczy z pogranicza nauki i teologii – teologia ewolucyjna – który podejmuje próbę zintegrowania narracji teologicznej z ewolucyjnym obrazem świata, oferowanym przez współczesne nauki przyrodnicze. W ramach tych badań istotne miejsce zajmuje również współczesna antropologia filozoficzna, intensywnie korzystająca z wyników nauk kognitywnych, neuronauk oraz psychologii ewolucyjnej. Ujęcia te dostarczają nowych narzędzi do refleksji nad pochodzeniem ludzkiej świadomości, języka, religijności czy moralności, a także rzucają nowe światło na pytania o osobową tożsamość, wolność oraz duchowość człowieka. 

Równolegle rozwijane są wątki dotyczące historycznych i metodologicznych aspektów relacji między nauką a wiarą, ze szczególnym uwzględnieniem sposobu, w jaki myśl teologiczna i filozoficzna reagowała na zmieniające się modele naukowego poznania. Przedmiotem badań jest również nowożytny i współczesny problem metody naukowej, w tym jej filozoficzne podstawy, oraz miejsce i specyfika filozofii przyrody w ramach refleksji nad nauką. W kręgu zainteresowań katedry znajduje się ponadto przednowożytne podejście do sił uznawanych za „okultystyczne”, wykraczających poza naturę rozumianą w duchu arystotelesowskim, jak również historyczny rozwój arystotelesowskiej logiki wiedzy, począwszy od starożytności, aż po przeformułowania dokonane w myśli Immanuela Kanta. Analiza arystotelesowskiej filozofii przyrody w okresie renesansu prowadzona jest z kolei w perspektywie epistemologiczno-metodologicznej, ukazując sposoby, w jakie dawne modele poznania zderzały się z rodzącą się nowożytną nauką. 

Nasze zainteresowania badawcze sięgają również innych historycznych zagadnień i problemów, które stanowią dzieje filozofii i nauki już w starożytności i średniowieczu, począwszy od źródeł myśli greckiej, m.in. od Talesa, pitagorejczyków i atomistów, aż do czasów Mikołaja Kopernika i przełomu czasów nowożytnych.

ul. Bernardyńska 3, sala 116

Celem Katedry Karola Wojtyły jest badanie dorobku filozoficznego Karola Wojtyły. Chodzi o poddanie systematycznemu studium jego pism tak z zakresu etyki, jak i antropologii filozoficznej. Dzieła te bowiem zwierają idee dotyczące Wojtyłowskiego rozumienia człowieka i sfery moralności w optyce personalistycznej. Karol Wojtyła stworzył wersję personalizmu, która wpisuje się w podobne nurty filozofii dwudziestowiecznej, ale zarazem nosi znamiona projektu bardzo oryginalnego i inspirującego do dalszych badań nad osobą ludzką. Stąd pracownicy katedry kierują swoje wysiłki badawcze w trzech kierunkach. Po pierwsze, chodzi o dokładne zrozumienie intencji filozoficznych Karola Wojtyły na tle filozofii współczesnej i innych nurtów personalistycznych. Po drugie, celem jest dopracowanie i doprecyzowanie projektów, które ten myśliciel zainicjował, ale z wielu względów nie dokończył (co sam wielokrotnie przyznaje w swych działach). Po trzecie, zadaniem katedry jest namysł nad dalszymi rozwinięciami idei Wojtyłowskich i ich aplikacją do problemów, z którym zmaga się świat współczesny.

W ramach aktywności katedry pracownicy prowadzą badania, których wyrazem są publikacje książkowe, jak również artykuły w periodykach i dziełach zbiorowych. Publikacje te są kierowane do czytelników polskich i zagranicznych, stąd pisane będą w języku polskim, angielskim, jak i w innych językach konferencyjnych. W ramach aktywności katedry prowadzi się systematyczne wykłady dotyczące filozoficznego dziedzictwa Karola Wojtyły. Planowane są dwa stałe wykłady: jeden z filozofii osoby a drugi z etyki. Ponadto celem tej jednostki badawczej jest podejmowanie, w ramach wykładów monograficznych, wątków obecnych w myśli Wojtyły, które mogą generować nowy typ namysłu na przykład nad kwestiami kulturowymi, społecznymi czy bioetycznymi. Ważnym elementem w aktywności katedry jest coroczna konferencja naukowa podejmująca poszczególne aspekty personalizmu Wojtyłowskiego i ich znaczenie dla współczesności. Pracownicy Katedry Karola Wojtyły włączają się również w przygotowanie krytycznego wydania pism filozoficznych tego myśliciela, jak również w inne inicjatywy naukowe (zespoły badawcze, konferencje, inicjatywy popularyzatorskie), dla których myśl polskiego personalisty może być ubogaceniem, a nawet prowadzić do otwarcia nowych horyzontów myślowych.

Kierunki prac naukowych, realizowanych w katedrze, obejmują szerokie spektrum badawcze. W naszej katedrze zajmujemy się rozwijaniem i nauczaniem metodologii badań psychologicznych, metod analizy danych oraz psychometrii. Naszym głównym celem jest kształcenie studentów psychologii w zakresie rzetelnego prowadzenia badań oraz stosowania narzędzi statystycznych zgodnie z najwyższymi standardami naukowymi. Katedra prowadzi wykłady, laboratoria i warsztaty obejmujące obszary takie jak: projektowanie badań eksperymentalnych i korelacyjnych, statystyka opisowa i wnioskowanie statystyczne, modelowanie statystyczne, psychometria i konstrukcja testów psychologicznych. Kształcenie studentów prowadzone jest z akcentem na praktyczne ćwiczenia w laboratoriach komputerowych, samodzielne realizowanie projektów badawczych, pracę z rzeczywistymi danymi psychologicznymi, praktykę badań nad rozwojem i walidacją narzędzi psychometrycznych.

Seminaria magisterskie prowadzone przez pracowników katedry podejmują m.in. zagadnienia związane z psychologiczną analizą mediów cyfrowych jako nowego środowiska wychowawczego współczesnych dzieci i młodzieży, w tym badanie sposobów użytkowania mediów cyfrowych przez dzieci, młodzież i młodych dorosłych; rozpoznawanie psychologicznych narzędzi wpływu wywieranego przez 1) społeczności cyfrowe oraz 2) medialne autorytety na umysł, osobowość, relacje i zachowania użytkowników; konstruowanie/testowanie metod przydatnych do analizy tych problemów.

Prace badawcze dotyczą również innych zainteresowań naukowych, w tym zaburzeń neuropoznawczych, form wsparcia psychologicznego opieków osób zależnych, a także historii psychologii i związków psychologii z kulturą i literaturą. Podejmowana jest tematyka procesów decyzyjnych, a w szczególności decyzji zawodowych, posiadanych zasobów osobistych, wyjaśniania psychologicznych mechanizmów samostanowienia i wolnej woli w życiu człowieka.

ul. Bernardyńska 3, sala 116

ul. Bernardyńska 3, sala 116